Yitzhak Melamed & Yoram Stein
Professor en wereldberoemd Spinoza-geleerde Yitzhak Melamed in gesprek met de op Spinoza gepromoveerde Yoram Stein over Spinoza en het jodendom.
Spinoza: ketter of eerste seculiere Jood?
Het was overal in het nieuws. Yitzhak Melamed – hoogleraar filosofie aan de John Hopkins Universiteit in Baltimore en een vermaard Spinoza-geleerde – zou naar Amsterdam komen om een Israëlische documentaire te maken over het leven en denken van Spinoza. In het kader van die film werd er ook gedacht aan opnames in de Portugese synagoge – de Snoge van dezelfde gemeente die Spinoza in 1656 in felle bewoordingen in de ban had gedaan.
Rabbijn Serfaty van de Portugese synagoge gooide echter roet in het eten door Melamed toegang te weigeren en door hem tot ‘persona non grata’ te verklaren. Melamed had namelijk, in de woorden van Serfaty, zijn leven gewijd aan het bestuderen van deze Epicurist, terwijl de banvloek het toch aan eenieder nadrukkelijk verboden had om die werken te bestuderen.
De verontwaardiging in Joods Nederland over deze ‘nieuwe banvloek’ was groot. Maar wat zei Serfaty nu eigenlijk precies verkeerd? Is het niet waar dat Spinoza in de ban is gedaan en dat het in de banvloek verboden wordt om geschriften van hem te lezen? En is het niet waar dat de zogenoemde cherem nooit herroepen is? Heeft Serfaty dan niet ergens een punt? Het is natuurlijk een waar genoegen om zo’n vooraanstaand Spinoza- geleerde en kenner van de Joodse traditie te horen spreken en te mogen bevragen over de relatie tussen Spinoza en het jodendom.
Spinoza: ketter of eerste seculiere Jood?
Het gesprek werd door het Levisson Instituut samen met de LJG Amsterdam op Zoom georganiseerd op 10 februari 2022.
Rabbijn Menno ten Brink introduceerde de beide filosofen en leidt de vragen.
In 2020 hield Yoram Stein de David Lilienthallezing over Spinoza.