Wat doet een liberale rabbijn?
6 januari, 2025De meeste mensen denken bij het werk van een rabbijn aan het leiden van de sjoeldiensten. Dit is maar een klein gedeelte van wat hij/zij doet. Als voorganger in de diensten weet hij/zij hoe de dienst is opgebouwd en hoe hij/zij die praktisch moet leiden. Samenwerking met de chazan, sjammasj en gabbai is daarbij van groot belang. Een derasja vergt veel voorbereiding, waarbij de rabbijn kennis van Tenach, rabbijnse literatuur en de Hebreeuwse taal in huis moet hebben. Ook kan hij/zij moderne maatschappelijke vraagstukken hierin verwerken.
Het meeste werk verricht een rabbijn met pastorale zorg. Vele uren per week spreekt hij/zij met leden uit de gemeente, die hem/haar om allerlei redenen willen spreken. Voorafgaand aan een bar of bat mitswa, choepa of brit mila praat hij/zij met de betrokkenen. Als iemand ernstig ziek is gaat hij/zij op bezoek, bij een overlijden gaat hij/zij naar de nabestaanden en bespreekt de lewaja, die hij/zij daarna ook leidt. Ook praat hij/zij met mensen die joods willen worden of bevestigd willen worden in hun joodse status.
In het College van Rabbijnen, het gezamenlijk overleg met de andere liberale rabbijnen, worden allerlei halachische zaken besproken, maar ook andere beleidsmatige en overige onderwerpen. Zij vormen ook het Beth Din, de rabbinale rechtbank, waar bijv. mensen die joods worden voor verschijnen. Hij/zij geeft lessen aan de gioerklas en is als leraar ook inzetbaar bij andere lessen, voor jongeren en volwassenen. De rabbijn is actief betrokken bij het Talmoed Tora jeugdonderwijs.
Een rabbijn is ook een leider, zowel binnen de gemeente als naar buiten toe. Hij/zij onderhoudt contacten met het bestuur, collega-rabbijnen en andere joodse gemeenten en met joodse organisaties, maar ook met onze internationale organisaties: de EUPJ, de WUPJ en de liberaal joodse beweging in Israel.
De rabbijn is ook een belangrijk gezicht naar de niet-joodse maatschappij. Hij/zij is aanwezig bij bijeenkomsten en herdenkingen, spreekt met landelijke en lokale politici, geeft interviews op tv, radio, in kranten. Op deze manier vertegenwoordigt hij/zij de joodse gemeenschap ook naar buiten toe.
Hij/zij moet hierbij een duidelijke mening en kennis hebben van allerlei religieuze en maatschappelijke vraagstukken, maar ook enige kennis hebben van andere religieuze groeperingen in het land. De rabbijn kan actief betrokken zijn bij dialoog activiteiten met andere levensbeschouwingen. De rabbijn is een verbindende persoon, binnen en buiten de Liberaal Joodse Gemeente.
Je kunt in Nederland de rabbijnenopleiding volgen aan het Levisson Instituut. Dit is een academische studie van vijf jaar, waarin je allerlei vakken krijgt die jou voorbereid op de functie van rabbijn. De opleiding is zowel theoretisch als praktisch gericht. Tekststudie en het werken met mensen. Na je semicha (de rabbinale bevoegdheid) begint het echte werk en in de praktijk krijg je ook meer ervaring.
Er is genoeg werk als rabbijn in Nederland, vooral omdat in de komende jaren rabbijnen met pensioen gaan. Rabbijnen werken als gemeenterabbijn, als krijgsmacht- of justitierabbijn (bezoeken van joodse gedetineerden), maar je kan er ook voor kiezen om als zelfstandig rabbijn onderzoek te doen aan academische instituten.
De rabbijnenopleiding aan het Levisson Instituut is erkend door alle Liberale/Reform/Conservatieve/Reconstructionist organisaties in de wereld.
Heb je interesse in het vak van rabbijn, praat eens met je eigen rabbijn of maak een afspraak met de decaan van het Levisson Instituut, rabbijn Menno ten Brink (rebmen@ljg.nl).
Zie hier voor de opleiding voor rabbijn.